Opis
„MISTRZ”
KRZYSZTOF KUCZKOWSKI, Nagroda Honorowa Środowiska Topoi „Mistrz” po raz trzeci 7
WOJCIECH KUDYBA, Laudacja ……………………………………………………………………………….. 9
WOJCIECH KASS, Laudacja ………………………………………………………………………………….. 11
JAROSŁAW ŁAWSKI, Przemówienie w Domu Literatury w Warszawie 12 stycznia 2024 roku z okazji otrzymania Nagrody „Mistrz” przyznanej przez środowisko Toposu ……………………………………………………… 15
MISTRZ – ROZMOWY TOPOSU
Poezja i lozańskość. Z Jarosławem ŁAWSKIM rozmawia Wojciech KASS ……………….. 31
POEZJA
WOJCIECH KASS, Apokryf ……………………………………………………………………………………… 5
WOJCIECH KASS, Dwadzieścia sześć medytacji (fragment) …………………………………… 25
MAREK RAPNICKI, Wzwyż; Wciąż; Koliber; Monticchiello; Tako rzecze Lorenzo Maitani; A w Rzymie 51
SZYMON BABUCHOWSKI, Ryba; ***moja ośmioletnia córka…; ***wiersz nie zmienia świata…; Notatka z Góry Oliwnej; Credo …………………………………………………………………………………………………………………………… 59
MACIEJ MAZUREK, Chwila szczęścia na Krecie; Niespodzianka; Ars poetica
(ut pictura poesis); Pieśń o spełnionej miłości ………………………………………………………. 87
SŁAWOMIR ZATWARDNICKI, Zwiady; Zachodzenie – wschodzenie; Basen oczyszczenia 90
BARBARA GRUSZKA-ZYCH, ***co z mojego pisania…; ***w wielkim zimowym mieście…; ***nikt nie zetrze miłości…; ***siedzimy przy sąsiednich stolikach…; ***wieczory i zamki do drzwi… …………….. 102
MARIUSZ SOLECKI, zabójcze rytmy; elegia dla lubuskiej wsi: Langheinersdorf 2023; oni – ciąg dalszy 105
MICHAŁ MUSZALIK, Nakło-Chechło. Ostrów; Ursa Minor; Bug graniczny. Spływ …. 121
JERZY GRUPIŃSKI, Ogrodnik; Z księgi przysłów; ***Chiński kronikarz pisze…; Aria; Pamiątka z wojska; Mała piosenka …………………………………………………………………………………………………………………………. 123
RYSZARD KOŁODZIEJ, Pocztówka z Kapsztadu; Salome; Centurion; Skryba ………… 127
ESEJE / SZKICE / ANEKSY KRYTYCZNE / PRZYCZYNKI
MIROSŁAW DZIEŃ, O gangrenie Nicości. Esej o modlitwie ……………………………………. 54
TERESA TOMSIA. „Na niepewnym gruncie”. Tryptyk metafizyczny
Jerzego Ł. Kaczmarka ………………………………………………………………………………………….. 62
JANUSZ NOWAK, „Wmawiać błagania niewymowne w popiół między słowami”. Kontemplatywna poezja Sławomira Kuczkowskiego i Jerzego Ł. Kaczmarka ……………………………………………………………….. 70
KAMIL K. PILICHIEWICZ, O wyobraźni Juliusza Słowackiego raz jeszcze? …………… 108
JADWIGA CLEA MORENO-SZYPOWSKA, Świetliste świadectwo. Tom na 25-lecie dwumiesięcznika Topos 113
KAMIL K. PILICHIEWICZ, Orfeusze XXI wieku. Diapazony trwania i przemiany …… 130
KAROL ALICHNOWICZ, „Znamy się tak długo…”. O listach Zbigniewa Herberta i Karla Dedeciusa 137
MAREK KLECEL, Literatura, historia, wiara… …………………………………………………….. 145
EMANUELA TATARKIEWICZ, Opowieść o poczuciu braku ………………………………….. 152
PROZA / WSPOMNIENIA / DZIENNIKI
WOJCIECH KASS, Notes (58) ……………………………………………………………………………….. 93
JAN TOMKOWSKI, Bajki. Bajka o bajce; Genetyka; W klasie; Złodziej dni; W wodzie; Księżniczka Kasia; Na strychu; Pudełko na świerszcza; Kosmogonia; Nowe perspektywy ……………………………………………….. 182
PIOTR WIESŁAW RUDZKI, Ojcze, gdzie chciałbyś usiąść w tym kościele; Za myr!; Służmy poczciwej sprawie 188
WALDEMAR ŻYSZKIEWICZ, Krzysztof Gurba i inni …………………………………………….. 198
ROMAN BĄK, Byłem człowiekiem szczęśliwym. Pamięci Ojca Marcina Babraja (1933–2021) 203
RECENZJE
JUSTYNA KOZŁOWSKA, Intymność równa się prawda (J. Jakubowski, Sytuacja intymna) 163
BARTŁOMIEJ SIWIEC, W przeczuciu nieuchronnego (W. Żyszkiewicz, Wertep historii / piruet stulecia) 164
TOMASZ PYZIK, Silentium sacrum (J. Strządała, Milczenie) ………………………………….. 166
MIROSŁAW R. KANIECKI, Wojtek w Krainie Poezji (W. Bonowicz, Wielkie rzeczy) . 167
TOMASZ PYZIK, Ku drodze wzrastania (B. Siwiec, Samotny mężczyzna samotnie konsumuje fasolkę Heinza) 168
TOMASZ PYZIK, Artystyczny przekrój rzeczywistości (Flisz poetycki. Antologia Najazdu Awangardy na Rzeszów) 170
PIOTR W. LORKOWSKI, Wiersze intelektualnie zuchwałe albo brak jako materia świata (S. Płatek, To po prostu brak) …………………………………………………………………………………………………………………………. 172
JADWIGA NOWAK, Walser i „wielkopisarze” (Ł. Musiał, Rojber. Występki Walsera) 173
MARCIN KOŁPANOWICZ, Unierzyski, zięć Matejki (Józef Unierzyski – malarz akademicki, uczeń i zięć Jana Matejki, rodem z mazowieckiej szlachty) ……………………………………………………………………………………… 175
OGRÓD DEBIUTÓW (62)
PIOTR W. LORKOWSKI (M. Szumna-Mitek, nagrody pocieszenia; M. Małecki, Na Aucie; A. Tomik-Powaga, Ballada na koniec świata) ……………………………………………………………………………………………………. 177 – 181
SZARA STREFA PAMIĘCI
JAN STOLARCZYK, Opowieść zimowa ………………………………………………………………… 195
SZTUKA (I POLITYKA)
ADAM GRZYBOWSKI, Odkrywanie „Ameryki”. Wędrówki gobelinu z Peczary ……… 214
MUZYKA (I POEZJA)
PIOTR WIESŁAW RUDZKI, 8 pieśni Leszka Aleksandra Moczulskiego słuchanych w drodze do Krakowa (4) 226
JUBILEUSZE
TERESA TOMSIA, Paryskie Centrum Dialogu – idea i rzeczywistość ……………………. 233
KRÓTKO
JADWIGA CLEA MORENO-SZYPOWSKA, Rymkiewiczowskie konstelacje; OLGA KRZYŻYŃSKA, Boznańska w Gdańsku; Jubileusz Grabowego; Jubileusz Profesora Jackiewicza ……………………………… 237 – 242
NAGRODY
Nagroda Literacka im. ks. Jana Twardowskiego za najciekawsze książki poetyckie wydane w roku 2022 242
TOPOS 2023 – BIBLIOGRAFIA OSOBOWA I RZECZOWA
Oprac. Agnieszka DAKOWICZ ……………………………………………………………………………. 243
WYDAWNICTWA NADESŁANE ……………………………………………………….. 92, 101, 112, 129, 194
NA OKŁADCE
Jarosław Ławski po Mszy św. u Pallotynów. Ryn, 2024. Fot. z arch. rodzinnego
Spis wierszy
Niewidzialny stygmat (2019)
Po drugiej stronie…………………………………………………………………………………………………………………………. 7
Obudził mnie krzyk dzikich gęsi…………………………………………………………………………………………… 8
Wody śmierci i wody życia………………………………………………………………………………………………………. 9
Przeznaczeni…………………………………………………………………………………………………………………………………. 10
idealne warunki………………………………………………………………………………………………………………………….. 11
Głosy milczenia……………………………………………………………………………………………………………………………. 12
Rozmowa filozoficzna……………………………………………………………………………………………………………… 13
kamienny rozbłysk…………………………………………………………………………………………………………………….. 14
Widzenie………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 15
Tajemnice……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 16
* * * Była wiosna. I ogród niedorzecznych… ………………………………………………………………. 18
zima…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 19
Biegun zimna……………………………………………………………………………………………………………………………….. 20
Synestetycy…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 21
To………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 22
Pustka……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 23
Pytania do morza………………………………………………………………………………………………………………………. 24
Obejmowanie świata………………………………………………………………………………………………………………… 25
medytacja nad morzem………………………………………………………………………………………………………….. 26
Gotowy……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27
Msza w Bazylice Mariackiej…………………………………………………………………………………………………. 28
Ballada o mistykach…………………………………………………………………………………………………………………. 29
Św. Paweł………………………………………………………………………………………………………………………………………… 30
* * * Wigilio święta… ……………………………………………………………………………………………………………….. 31
* * * Pan przychodzi. ……………………………………………………………………………………………………………….. 32
Jurodiwyj…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 33
Jak dym…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 34
Czas ognia………………………………………………………………………………………………………………………………………. 35
Przed podróżą……………………………………………………………………………………………………………………………… 36
Podróże……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 37
Czytając w pociągu wiersz Keltera………………………………………………………………………………….. 38
Dworcowa ballada…………………………………………………………………………………………………………………….. 39
Wspomnienie z kolei żelaznej……………………………………………………………………………………………… 40
Podróż do Stuttgartu…………………………………………………………………………………………………………………….. 41
Maska pośmiertna…………………………………………………………………………………………………………………….. 46
Civitas……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47
Klęski…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 48
Dom……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 49
Chrabąszcze………………………………………………………………………………………………………………………………….. 50
Pieśń palonego drzewa…………………………………………………………………………………………………………… 51
Frau am Fenster………………………………………………………………………………………………………………………….. 52
Zmrok……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
* * * głos dochodzi… …………………………………………………………………………………………………………………. 54
Grzebienie ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 55
* * * Gdzie jesteś? ……………………………………………………………………………………………………………………….. 56
Koniec roku……………………………………………………………………………………………………………………………………. 57
Pod wiatr………………………………………………………………………………………………………………………………………… 58
Nowoczesna księgarnia………………………………………………………………………………………………………….. 59
Ten inny świat……………………………………………………………………………………………………………………………… 60
Wiersz o śmierci………………………………………………………………………………………………………………………….. 61
Pierwszego listopada na cmentarzu……………………………………………………………………………….. 62
Na pożegnanie B.S…………………………………………………………………………………………………………………….. 63
Søren Kierkegaard smakuje światło……………………………………………………………………………….. 65
Drugi brzeg……………………………………………………………………………………………………………………………………. 66
Prywatne historie………………………………………………………………………………………………………………………. 67
Berlin…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 68
przebudzenie I……………………………………………………………………………………………………………………………… 69
przebudzenie II……………………………………………………………………………………………………………………………. 70
Dobry czas……………………………………………………………………………………………………………………………………… 70
motyl…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 71
pół haiku na marność życia………………………………………………………………………………………………….. 71
Życie…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 72
Codzienna miłość……………………………………………………………………………………………………………………….. 72
Matka Teresa……………………………………………………………………………………………………………………………….. 73
* * * Wszyscy stoimy nad rzeką – ……………………………………………………………………………………… 74
Człowiek………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 75
To tak………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 76
Aż do pierwszego słowa (2022)
Na drugą stronę………………………………………………………………………………………………………………………….. 79
Na dnie……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 80
Wiatr i smutek……………………………………………………………………………………………………………………………… 81
Kamień……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 82
Nocne pociągi………………………………………………………………………………………………………………………………. 83
Przypominając stare zdjęcia, dawne zapachy…………………………………………………………… 84
Pasażer na gapę………………………………………………………………………………………………………………………….. 85
Marynarze życia…………………………………………………………………………………………………………………………. 86
Makieta……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 87
Błyski…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 88
Wyjątkowe lato…………………………………………………………………………………………………………………………… 89
Koniec lata……………………………………………………………………………………………………………………………………… 90
okna…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 91
Wiersz przedwigilijny………………………………………………………………………………………………………………. 92
światło słowa……………………………………………………………………………………………………………………………….. 93
Poeci piszą……………………………………………………………………………………………………………………………………… 94
Więcej niż kosmos……………………………………………………………………………………………………………………… 95
Jedno Słowo…………………………………………………………………………………………………………………………………… 96
Odpowiedź……………………………………………………………………………………………………………………………………… 97
Aż do końca……………………………………………………………………………………………………………………………………. 98
Po trzykroć chwalić…………………………………………………………………………………………………………………… 99
Zmartwychwstanie…………………………………………………………………………………………………………………. 100
Przez jedną chwilę………………………………………………………………………………………………………………….. 101
Co jest ważne?……………………………………………………………………………………………………………………………. 102
Pomiędzy makietami…………………………………………………………………………………………………………….. 103
Zobaczysz to……………………………………………………………………………………………………………………………….. 104
Matematyka uczuć…………………………………………………………………………………………………………………. 105
Oko ognia…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 106
Środa Popielcowa……………………………………………………………………………………………………………………. 107
Czesław Kiszczak umiera……………………………………………………………………………………………………. 108
***Nie będzie fanfar ani trąb …………………………………………………………………………………………… 109
Współczesne śmierci……………………………………………………………………………………………………………… 110
Czas pandemii……………………………………………………………………………………………………………………………. 111
Do wirusa…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 112
Miło będzie………………………………………………………………………………………………………………………………….. 113
W katakumbach……………………………………………………………………………………………………………………….. 114
Apokalipsa…………………………………………………………………………………………………………………………………… 115
Wizja………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 116
Umarłem………………………………………………………………………………………………………………………………………. 117
Oszukana klepsydra……………………………………………………………………………………………………………….. 118
Mikrosen I……………………………………………………………………………………………………………………………………. 119
Mikrosen II………………………………………………………………………………………………………………………………….. 120
***To nie ja odchodzę …………………………………………………………………………………………………………… 121
Wieczór na Świętej Górze…………………………………………………………………………………………………… 122
W Tobie Boże……………………………………………………………………………………………………………………………… 123
Modlitwa na koniec lata……………………………………………………………………………………………………… 124
Wyznanie wiary I…………………………………………………………………………………………………………………….. 125
Wyznanie wiary II…………………………………………………………………………………………………………………… 126
***Ten osad nicości pod skórą ………………………………………………………………………………………… 127
Wieczernik…………………………………………………………………………………………………………………………………… 128
Spacer po Jerozolimie……………………………………………………………………………………………………………. 129
Napełnieni Duchem………………………………………………………………………………………………………………… 130
Nicość i pełnia……………………………………………………………………………………………………………………………. 131
Rozmyślania o ścianie………………………………………………………………………………………………………….. 132
Rozmyślania nad szczekaniem niemieckiego psa…………………………………………………. 132
Rozmyślania nad likierem kawowym………………………………………………………………………….. 133
Rozmyślania nad przemijaniem……………………………………………………………………………………… 133
Rozmyślania nad czasem w knajpie pod lasem……………………………………………………… 134
Rozmyślania nad nicością…………………………………………………………………………………………………… 134
Rozmyślania nad utraconą młodością………………………………………………………………………… 135
Rozmyślania nad dniem wczorajszym………………………………………………………………………… 135
O mądrości ksiąg……………………………………………………………………………………………………………………… 136
Przystań………………………………………………………………………………………………………………………………………… 136
Na upływający czas………………………………………………………………………………………………………………… 137
Do Aniołów………………………………………………………………………………………………………………………………….. 137
Prawdziwe bogactwo……………………………………………………………………………………………………………. 138
Pytanie…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 138
Dlaczego ludzie boją się śmierci?…………………………………………………………………………………… 139
Przebłyski…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 139
O autorze …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 148
Od redaktora 150
